BIỂU MẪU-TÀI LIỆU
Các Trang Thiết Bị Công Nghệ Nào Cần Cho Hệ Thống Thư Viện Thông Minh? (P.1)
Hiện nay các thư viện đang dần chuyển mình từ “nơi thu thập” sang “dịch vụ thông tin” tập trung vào cung cấp nguồn thông tin dữ liệu, sinh trắc học, dữ liệu số,…Nguồn tài liệu truyền thống được chuyển thành tài liệu số. Hàng loạt thư viện bắt đầu sử dụng các công nghệ mới nhất như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), hướng tới chuyển đổi sang thư viện thông minh.
Để xây dựng không gian số cho thư
viện thông minh là một sự kết hợp giữa các thiết bị thông minh và
phần mềm. Đây là một bước tiến trong quản lý thông tin, quản lý thư viện. Cùng
Vebrary tìm hiểu thêm về mô hình bên trong thư viện thông minh qua bài viết sau
nhé:
I. Các giải pháp được
ứng dụng bên trong thư viện thông minh bao gồm:
1. Phần mềm thư viện Lạc Việt Vebrary
Phần mềm quản lý thư viện là một thành phần rất quan trọng trong mọi hoạt động của thư viện. Chính vì thế việc lựa chọn được một phần mềm tốt, phù hợp với thư viện và phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ sẽ là một quyết định vô cùng quan trọng mà các thư viện cần cân nhắc kỹ càng. Tiêu biểu trong các phần mềm quản trị thư viện tại Việt Nam Lạc Việt Vebrary được đánh giá cao ở khả năng quản lý thư viện số và tích hợp đồng nhất các phân hệ. Được giới chuyên môn đánh giá cao và được áp dụng ngày càng rộng rãi với các tính năng vượt trội như:
Xem thêm: Thư Viện Thông Minh Trong Công Cuộc Chuyển Đổi Số
- Đầy đủ tính năng: quản lý sách báo giấy, sách báo số, quản
lý mượn-trả, lập danh mục, lưu hành, bổ sung, tra cứu OPAC, Ấn phẩm định kỳ,
quản lý bạn đọc….
- Cổng thông tin thư viện (Portal) giúp thư viện có thể dễ
dàng giới thiệu các sản phẩm và dịch vụ đến bạn đọc
- Thiết kế tuân theo chuẩn quốc tế: ISO 2709, MARC21,
MARC21XML, kiếm liên thư viện Z39.50, ISBD, AACR2, Dublin Core, Khung phân
loại DDC, UDC….
- Quản lý toàn diện quy trình nghiệp vụ của một thư viện điện
tử tích hợp hiện đại
- Khả năng tích hợp đa dạng
- Hệ thống mượn/trả sách tự động công nghệ RFID
- Hệ thống trả sách 24h và phân loại tự động, dạng ngoài trời
(Outdoor)
- Khả năng quản lý cơ sở dữ liệu lớn, thích ứng với hàng tỉ
biểu ghi, hoạt động bền bỉ, an toàn
- ……..
2. Hệ thống Trạm công
nghệ RFID
Đối với mô hình thư viện truyền thống người dùng và người quản
lý thư viện điều gặp nhiều bất cập trong việc tra cứu tài liệu, hay quản lý lưu
trữu. Người dùng thì mất thời gian trong việc tìm sách và đăng ký mượn trả. Còn
nhân viên quản lý thư viện lại tốn nhiều nhân công trong việc vận hành và quản
lý hệ thống.
Do đó, Công nghệ RFID bắt đầu được áp dụng rộng rãi vào quản lý thư viện từ khoảng những năm 2000 trong các mô hình thư viện hiện đại, thân thiện, luôn hướng tới việc tạo sự tiện nghi và chủ động cho người dùng. RFID đã chứng minh được tính tiện lợi và ưu thế vượt trội so với các công nghệ quản lý tài liệu EM và barcode trước đây.
Xem thêm: Chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”
Công nghệ RFID đã và đang giải quyết những khó khăn và thách
thức, hệ thống trạm công nghệ RFID mang đến những tính năng:
- Tính năng kiểm
kê hàng loạt khi nhân viên chỉ cần đi dọc theo hàng dãy kệ mà không cần
phải nhấc xuống,đặt lên bất kỳ quyển sách nào.
- Tính năng lưu
thông nhiều tài liệu cùng một lúc. Ví dụ một chồng sách gồm 10 quyển,
vài đĩa CD-ROM và băng video hoặc cát xét chỉ cần một lần quét và nhấn nút duy
nhất tại quầy lưu thông để thực hiện mượn/trả, điều này làm tăng tốc độ phục vụ
mượn/trả gấp nhiều lần so với các công nghệ trước đây.
- RFID còn cho phép áp dụng vào các thiết bị tự phục vụ trong thư viện như:
- Kết hợp giữa chức năng an ninh và chức năng nhận dạng tài liệu
- Mượn/Trả nhanh chóng cùng lúc nhiều tài liệu
- Kiểm kê nhanh chóng.
- Hỗ trợ tối đa việc tự động hóa mượn/trả tài liệu
- Không cần tiếp xúc trực tiếp với tài liệu
- Độ bền của thẻ cao
3.Chíp/thẻ RFID cho tài liệu
Trước khi trưng bày sách ra các kệ tủ cho bạn đọc thì cần phải
gắn thẻ RFID. Thông thường các loại thẻ dành cho sách thường có hình vuông hoặc
hình chữ nhật. Bên dưới những thẻ này có gắn chip phát sóng vô tuyến.
Trong đó:
- Nhãn (chip) RFID dùng cho sách, tài liệu được cấu tạo mềm mỏng có chứa chíp vi xử lý. Thường nhãn dùng cho sách có dạng hình vuông hoặc hình chữ nhật.
- Nhãn (chip) RFID dùng cho CD/DVD được thiết kế tròn, cấu tạo mềm mỏng có chứa chíp vi xử lý.
4.Cổng an ninh thư viện
công nghệ RFID
Cổng an ninh thư viện RFID (Designer Clear Security
Gates) là giải pháp an ninh lý tưởng cho các thư viện cần một hệ thống an
ninh tinh tế về mặt thẩm mỹ và kết hợp hài hòa với kiến trúc thư viện. Những
cánh cổng này được làm từ acrylic có độ trong suốt cao gần như hòa vào cảnh
quan thư viện.
Cổng an ninh hoạt động với tính năng nhận dạng bằng sóng vô tuyến (Radio Frequency Identification). Các tài liệu có dán một nhãn RFID đã được kích hoạt (activate) tính năng chống trộm sẽ phát ra âm báo và đèn hiệu nếu một người mượn hay một khách mang tài liệu đi giữa các anten. Chức năng chống trộm chỉ được vô hiệu hóa (de-activate) khi tài liệu được mượn tại quầy thủ thư hoặc tại các trạm tự phục vụ có chức năng đăng ký mượn tài liệu và tắt chức năng này thì tài liệu mới không gây ra báo động.
Bài viết tham khảo:
- Chuyển
Đổi Số Và Liên Thông Thư Viện
- Thư
viện thông minh trong trường học
- Kinh
nghiệm xây dựng thư viện số
- Thư
viện điện tử là gì? Vai trò của số hóa tài liệu trong thư viện điện tử
- Ứng dụng công nghệ IoT trong thư viện thông minh
- Công
nghệ di động trong quản lý thư viện