BIỂU MẪU-TÀI LIỆU
Đổi mới hoạt động thư viện, phát triển kỹ năng đọc cho thiếu nhi
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã ký Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 1/11/2022. Nội dung là về việc khuyến khích đổi mới hoạt động thư viện để xây dựng và phát triển các kỹ năng đọc, khả năng tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.
Theo đó, trong những năm qua, hệ thống thư viện mà nòng cốt
là thư viện công cộng và thư viện trường học đã có sự phát triển mạnh mẽ về số
lượng và cất lượng, đã chú trọng đổi mới trong tổ chức và hoạt động, triển khai
nhiều mô hình phù hợp... Tuy nhiên:
Môi trường đọc cho thiếu nhi còn thiếu, chưa thực sự phù hợp
Công tác tổ chức, triển khai và kết quả đạt được còn nhiều hạn
chế, chưa đáp ứng yêu cầu. Môi trường đọc của trẻ em ở nhiều nơi còn thiếu, chưa
đầy đủ và tiện nghi về khả năng tiếp cận thông tin. Tỷ lệ trẻ em đọc sách thường
xuyên không cao và chưa bền vững. Việc thúc đẩy đọc sách vẫn đang được tiến hành
ở nhiều nơi. Ít chú trọng đến việc hình thành thói quen, xây dựng và phát triển
kỹ năng đọc viết, khả năng tiếp cận và xử lý thông tin cho trẻ. Có sự khác biệt
về khả năng tiếp cận dịch vụ, sản phẩm thông tin, thư viện giữa thành thị và nông
thôn, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh
tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.
Nguyên nhân chính là do các cấp, các ngành chưa quan tâm, đầu
tư đúng mức. Đặc biệt, đó là việc bố trí đủ quỹ đất, nhân lực, thông tin và các
điều kiện cần thiết khác để thư viện có thể phát huy hiệu quả các hoạt động phục
vụ trẻ em. Sự phát triển của các phương tiện truyền thông, thiết bị điện tử và mạng
xã hội đã tác động lớn đến thói quen đọc và tiếp cận thông tin của trẻ em. Đổi mới
hoạt động thư viện chưa theo kịp sự phát triển của khoa học công nghệ và nhu cầu
thực tiễn chung. Công tác phối hợp giữa thư viện trường với các thư viện khác chưa
đồng bộ và thường xuyên.
Hình thành thói quen, phát triển kỹ năng, tiếp cận và xử lý thông tin đọc cho trẻ em, thiếu nhi
Để khắc phục kịp thời những hạn chế, Thủ tướng Chính phủ yêu
cầu Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch:
Tiếp tục tập trung tổ chức thực hiện có hiệu quả luật thư viện
và các văn bản hướng dẫn. Chủ trì hoặc phối hợp xây dựng văn hóa đọc, xây dựng xã
hội học tập và triển khai các văn bản liên quan đến học tập suốt đời, đặc biệt chú
trọng đến trẻ em.
Rà soát, nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản
quy phạm pháp luật nhằm khuyến khích các hoạt động, phong trào đọc sách tích cực,
thường xuyên, hình thành xu hướng đọc sách của trẻ em, ngăn chặn tình trạng đọc
hoặc tiếp cận thông tin sai lệch, tập trung nâng cao kỹ năng ứng xử
Xây dựng điểm mô hình khuyến đọc, không gian đọc thân thiện
với thiếu nhi, phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ,
tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách – Gắn kết yêu thương”.
Tôn vinh những tấm gương đọc và học. Nhân rộng các mô hình đã được kiểm chứng, cách làm hay nhất và các sáng kiến ứng dụng sáng tạo vào hoạt động thư viện nhằm xây dựng và phát triển văn hóa đọc của trẻ em, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số trong lĩnh vực thư viện.
Điều tra các biện pháp khuyến khích phù hợp, có chiến lược hấp
dẫn đối với cán bộ thư viện phục vụ trẻ em, nhất là miền núi, biên giới, hải đảo,
vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó
khăn, chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính đưa ra các đề xuất.
Kiện toàn hệ thống thư viện trong trường học theo hướng hiện đại, thân thiện
Thủ tướng kêu gọi Bộ Giáo dục và Đào tạo dưới sự lãnh đạo của
mình tiếp tục hiện đại hóa việc tích hợp, liên kết hệ thống thư viện nói chung và
các cơ sở giáo dục khác. Cung cấp cán bộ thư viện có trình độ phù hợp theo quy định.
Hoàn thiện các chính sách và tiêu chuẩn thư viện giáo dục theo
Khung chương trình giáo dục, bao gồm cả giờ học ngoài giờ trong thư viện công cộng.
Nó thúc đẩy xây dựng văn hóa học đường, phát triển văn hóa đọc trong trường học,
gắn với xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, chú trọng nâng cao tinh thần
tự đọc, tự học và phát triển các kỹ năng.
Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các nhà xuất bản, đơn vị phát hành sách nâng cao chất lượng xuất bản ấn phẩm dành cho thiếu nhi. Phối hợp với các thư viện trong việc ký gửi, trao đổi các xuất bản ấn phẩm điện tử phục vụ thiếu nhi. Hướng dẫn các đơn vị, hệ thống thông tin cơ sở đẩy mạnh truyền thông văn hóa đọc, tăng cường ứng dụng, sử dụng nền tảng công nghệ số phục vụ công tác chuyển đổi số trong thư viện.
Bảo đảm ngân sách, quỹ đất và các điều kiện cần thiết để phát triển thư viện
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương bảo đảm ngân sách, kinh phí đất đai và yêu cầu phát triển
thư viện vùng, trọng tâm là hệ thống thư viện đạt tiêu chuẩn theo quy định. Thư
viện trường học; Tăng cường đầu tư và hỗ trợ cho các thư viện công cộng, đóng vai
trò quan trọng, tập trung vào việc hỗ trợ và phát triển kỹ năng đọc viết, tiếp cận
và xử lý thông tin của trẻ em. Khuyến khích các thư viện phục vụ trẻ em tại địa
phương và xã hội hóa để phát triển văn hóa đọc, đồng thời phát huy vai trò của cộng
đồng và thư viện tư nhân trong việc phục vụ cộng đồng và giúp đỡ trẻ em trong các
cơ sở, chúng tôi khuyến khích các em tham gia các dịch vụ của
Khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển thư viện
Khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển thư viện và văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi, góp phần thúc đẩy thói quen đọc sách, nâng cao kỹ năng đọc và xây dựng xã hội học tập.
