BIỂU MẪU-TÀI LIỆU

Thuận lợi và khó khăn khi áp dụng AARC2 tại Việt Nam

Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng quy tắc biên mục Anh Mỹ - AACR2

Các quy tắc biên mục AACR2 (Anglo-American Cataloguing Rules) được Hiệp hội Thư viện Mỹ, Hiệp hội Thư viện Canada và một nhóm các chuyên gia phối hợp phát hành. AACR2 được xây dựng nhằm tạo lập các sản phẩm thư mục và các biểu ghi biên mục của các thư viện viện nói chung. Các quy tắc này hướng dẫn việc mô tả và định vị cho mọi dạng tư liệu thông thường của thư viện.

THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI ÁP DỤNG QUY TẮC BIÊN MỤC ANH MỸ - AACR2.png

 I. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng quy tắc biên mục AACR2 ở Việt Nam

3.1. Thuận lợi:

    - Hiện tại đã có bản dịch đầy đủ bằng tiếng Việt. Hướng dẫn cụ thể mô tả các loại hình tài liệu có ở các thư viện Việt Nam. Lần đầu tiên Việt Nam có bộ quy tắc mô tả hoàn chỉnh về biên mục. Đây là một thuận lợi rất lớn cho việc thống nhất công tác xử lý tài liệu trong cả hệ thống thư viện.

    - AACR2 không có nhiều khác biệt với ISBD nên không phức tạp và mới đối với các cán bộ biên mục Việt Nam; vì nhiều người đã thông thạo với ISBD trong lĩnh vực biên mục;

    - MARC21 chịu nhiều ảnh hưởng của AACR2. Bởi vậy, trong quá trính triển khai ứng dụng MARC21 vừa qua, nhiều quy định của AACR2 cũng được áp dụng; nhất là việc tạo các điểm truy cập bổ sung. Đặc biệt có nhiều thư viện trong quá trình triển khai MARC21 đã thực hiện việc copy biểu ghi trên mạng và hoàn toàn biên mục theo quy tắc AACR2.

    Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là việc áp dụng thống nhất AACR2 trong hệ thống thông tin thư viện Việt Nam không còn trở ngại gì. Qua thực tế chúng tôi thấy vẫn còn một số vấn đề khó khăn. Cần phải giải quyết thống nhất để việc áp dụng AACR2 mang tính khả thi trong toàn hệ thống.

    3.2. Khó khăn:

      - Cần có một tài liệu AACR2 rút gọn phù hợp với biên mục tài liệu của thư viện Việt Nam. Tuy đã có bản dịch đầy đủ về AACR2, nhưng nếu đây là một tài liệu tra cứu hàng ngày thì quá công kềnh. Vì bản dịch dày khoảng hơn 1000 trang. Trong đó từ chương 2-13 là những chương mô tả các dạng tài liệu đặc thù; nên thường được chỉ dẫn xem chương 1 (Quy tắc mô tả tổng quát). Trong khi đó lại thiếu nhiều chỉ dẫn cần thiết cho biên mục tài liệu Việt Nam.

      Bởi vậy, theo chúng tôi, cần có một tài liệu mang tính rút gọn về AACR2. Trong đó chỉ đưa Chương 1 và một số chương có dạng tài liệu phổ biến như sách, tạp chí, bài trích và nguồn tin điện tử; để thuận lợi cho việc tra cứu hàng ngày của các cán bộ biên mục. Điều quan trọng nhất là phải đưa vào quy tắc này những vấn đề cụ thể của Việt Nam. Có như vậy mới thống nhất được mô tả tài liệu ở các thư viện Việt Nam theo nước ngoài.

      - Hiện tại, tài liệu hướng dẫn MARC21 đang theo quy tắc ISBD. Để có sự nhất quán, cần phải hiệu đính lại tài liệu hướng dẫn này theo AACR2. Nếu không rất dễ có nhiều cách khác nhau khi biên mục cùng một tài liệu.

      Tóm lại, tuy không có nhiều sự khác biệt giữa AACR2 và ISBD; nhưng vì trên thực tế việc biên mục tài liệu theo MARC21 và ISBD vốn đã không thống nhất. Nay lại chuyển sang AACR2 nếu không có tài liệu hướng dẫn cụ thể thì lại vẫn là mỗi thư viện mô tả một kiểu.

      II. VỀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ THƯ VIỆN VEBRARY CỦA LẠC VIỆT

          Được phát triển từ năm 1998 và liên tục cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế về quy định trong công tác Quản trị thư viện số - Lạc Việt Vebrary cho phép tin học hóa, tự động hóa các hoạt động nghiệp vụ, phục vụ bạn đọc mọi lúc mọi nơi bằng hình thức truy cập từ xa, giúp quản lý nguồn lực thông tin trong thư viện hiệu quả, tiết kiệm, an toàn

          Lạc Việt Vebrary được thiết kế tuân theo chuẩn quốc tế trong hoạt động thông tin – thư viện như sau:

          Khổ mẫu trao đổi ISO 2709.

          Khổ mẫu biên mục đọc máy MARC21, MARC21XML.

          Chuẩn tìm kiếm liên thư viện Z39.50. 

          Hỗ trợ công tác biên mục theo & quy tắc mô tả thư mục : ISBD, AACR2, Dublin Core

          Hỗ trợ khung phân loại khác nhau:

                      -     Khung phân loại thập phân của Dewey (DDC)

                      -     Khung phân loại thập phân bách khoa (UDC), khung đề mục chủ đề.

          Lạc Việt Vebrary tích hợp hiệu quả các nghiệp vụ, quy trình của thư viện; khả năng khai thác, kết nối đến cộng đồng thư viện trên thế giới, khả năng liên thông đã được kiểm chứng về quy trình, chất lượng bởi Đại học RMIT, Thư viện Quốc gia Canada và tổ chức Research Libraries Group.

          Lạc Việt Vebrary là phần mềm duy nhất ở Đông Nam Á có tên trong danh sách Tổ Chức Quốc Tế về phát triển và bảo trì chuẩn ứng dụng mượn liên thư viện ILL ASMA (ILL Applications Standards Maintenance Agency - www.nlc-bnc.ca/iso/ill), được thư viện Quốc gia Canada kiểm chứng nghiệp vụ (www.nlc-bnc.ca), RLG (/www.rlg.org).

          Nguồn: Thư viện quốc gia Việt Nam

          Có thể bạn quan tâm: